Het antwoord op de vraag in de titel dat men meestal als eerste hoort, is dat zachte aanraking het rustgevende deel van het zenuwstelsel, het parasympatische zenuwstelsel, activeert.
Dat dit waar is, zie je meestal terug in bijvoorbeeld een Masterson Method® sessie, waarin veel gebruikt gemaakt wordt van zachte aanraking, door de signalen die een paard daarover afgeeft: zachtere ogen, lagere hoofd-hals houding, kauwen en likken of misschien zelfs gapen.
Maar hoe en wat gebeurt er nu eigenlijk écht in het lichaam van een paard?
Hoe activeert zachte aanraking nu eigenlijk het parasympatische zenuwstelsel?
- Er zijn speciale zenuwvezels in de huid die gevoelig zijn voor zachte aanraking en bijvoorbeeld strelen, de zogenaamde C-tactiele afferente vezels. Deze vezels maken een onderdeel uit van het buitenste, zogenaamde perifere, zenuwstelsel. Dit zenuwstelsel verbindt het lichaam met het centrale zenuwstelsel, dat bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Wanneer deze vezels gestimuleerd worden, sturen deze vezels signalen naar de hersenen.
Een bekend voorbeeld van hoe deze vezels werken, is wanneer je jouw hand in een kaarsvlam houdt en je hersenen een signaal naar je spieren sturen om je hand weg te trekken van het vuur. Maar als dat signaal, doordat het zacht en liefdevol is, niet als gevaarlijk beschouwd wordt – als het dus onder het niveau blijft waardoor paarden als vluchtdieren weerstand ervaren -, zullen de hersenen hierdoor het autonome zenuwstelsel stimuleren tot ontspanning en hiermee bijvoorbeeld ook de automatische lichaamsfuncties zoals hartslag, bloeddruk en ademhaling verlagen.
Er is geen druk => dus er is geen gevaar => dus er kan ontspannen worden. - Door de activatie van C-tactiele vezels kan zachte aanraking ook de afgifte van oxytocine, een hormoon dat ook wel bekend staat als het “knuffelhormoon”, worden gestimuleerd. Dit hormoon draagt bij aan het opbouwen van sociale banden, affectie en vertrouwen, en kan een positief gevoel geven wanneer het vrijkomt in het lichaam. Als dit hormoon vrij komt in je lichaam voel je jezelf dus gewoon goed! Aldus helpt bij het verminderen van stress.
Ook kan dit hormoon het parasympatische zenuwstelsel activeren door het stresshormoon cortisol te verminderen en daarmee de activiteit van het sympathische zenuwstelsel te verminderen.
Meer oxytocine => minder cortisol => meer ontspanning - Bij een zachte aanraking worden niet alleen de C-tactiele vezels, maar ook de drukreceptoren in de huid gestimuleerd, waaronder de Meissner’s en Pacinian lichaampjes. Dit leidt ook weer tot signalen, via het sensorisch zenuwstelsel, naar de hersenen. Deze signalen activeren specifieke gebieden in de hersenen, waaronder de somatosensorische cortex en de insula, die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van tactiele informatie. Deze gebieden sturen op hun beurt weer signalen naar de autonome zenuwstelsel, dat verantwoordelijk zijn voor het reguleren van de interne organen en andere systemen in het lichaam. Zachte aanraking activeert via deze weg specifiek het parasympatische zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor het bevorderen van rust en ontspanning.
Dit systeem is ongeveer gelijk aan dat onder punt 1, maar drukreceptoren en C-tactiele vezels zijn wel degelijk twee verschillende soorten zenuwcellen die zich in de huid bevinden en betrokken zijn bij de verwerking van tastzin.
Dit zijn dus twee wegen waardoor geldt: geen druk => geen gevaar => er kan dus ontspannen worden. - Als laatste voorbeeld wat er in een lichaam gebeurt door zachte aanraking wil ik de nervus vagus noemen. De nervus vagus, ook wel de “zwervende zenuw” genoemd vanwege de vele vertakkingen, is een van de langste zenuwen in het lichaam die verantwoordelijk is voor het reguleren van verschillende vitale functies, zoals de hartslag, de ademhaling, de spijsvertering en de bloeddruk. Deze zenuw loopt van de hersenen naar verschillende organen in het lichaam en maakt ook onderdeel uit van het parasympatische zenuwstelsel. Wanneer de nervus vagus wordt gestimuleerd, kan dit leiden tot een vertraging van de hartslag, een daling van de bloeddruk en een toename van de spijsverteringssappen.
Als voorbeeld zal de activatie van de nervus vagus de afgifte van de neurotransmitter acetylcholine stimuleren, welke de activiteit van de sinoatriale knoop, de natuurlijke pacemaker van het hart, vermindert en daarmee dus de hartslag vertraagt.
En dan inderdaad: de nervus vagus kun je activeren door zachte aanraking!
Het grijpt dus weer een beetje terug op punt 3, waar ook dit is toch weer een andere weg die tot ontspanning leidt.
Overigens zou ademhaling, zingen en meditatie ook de nervus vagus kunnen stimuleren om zo tot ontspanning te komen, maar dat is toch een beetje lastiger voor elkaar te krijgen bij paarden 😉.
Dus: stimulering nervus vagus => activatie parasympatische zenuwstelsel => meer ontspanning.
Vervolgens kun je volgens mij ook nog eens concluderen dat al deze lichamelijke systemen elkaar ondersteunen en in elkaar overgaan, waardoor je eigenlijk ook niet écht kunt stellen: dát is precies wat er fysiek gebeurt bij zachte aanraking!
Maar het mag wel duidelijk zijn: er gebeurt wel degelijk iets in een lichaam, door zachte aanraking, ook al lijkt het soms dat wij als Masterson Method® behandelaars “niets” schijnen te doen.
Wil je nu ook eens ervaren wat zachte aanraking doet bij jouw paard ?
Neem dan contact met mij op voor een kennismakingssessie voor maar € 50 !
Dat kan je doen door o.a. hieronder te klikken of mij via WhatsApp een berichtje te sturen.
Dit stuk is niet bedoeld om een diagnose, behandeling of genezing voor aandoeningen of ziektes te bieden. Ook vervangt het niet de juiste veterinaire zorg. Het is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en weerspiegelt mijn persoonlijke mening. Uit veiligheidsoverwegingen is het altijd verstandig uw eigen dierenarts te raadplegen, voordat u begint met enige vorm van therapie voor uw paard.